جایگاه گردشگری در عصر فناوری
شهروندان:
در دوره پرمخاطره اقتصاد امروز، صنعت هتلداری آمیخته با گردشگری و مسافرت با یک مسأله و پرسش اصلی روبهرو است. در این دوره و با روی کار آمدن فناوریهای گوناگون در عرصههای مختلف، جا و فرصت برای نیروی کار سنتی که همان انسانها بودهاند کاسته شده است.
از مزایای بارز فناوری در صنایع گردشگری جایگزینی با نیروی کار انسانی گرانقیمت است که علاوهبر کاهش هزینههای موجود، مسائل مرتبط با خدماترسانی به مشتریان را نیز برطرف میکند.
با این وجود هنوز هم احتمال آنکه استفاده از فناوری به کسب نتایج ناخواستهای بینجامد بسیار زیاد است. بنابراین چگونه میتوان میان فناوری و خدمات فردی تفاوت قایل شد و آنها را از یکدیگر تفکیک کرد؟
آنچه امروز به وضوح و روشنی قابل مشاهده و فهم است آن است که فناوری نقش بیبدیل و بسیار مهمی را در صنعت گردشگری و مسافرت ایفا میکند. بسیاری امروزه، بخش عظیمی از فعالیتهای خود را با استفاده از فناوریهای موجود انجام میدهند. کارهایی همچون رزرو اینترنتی بلیت هواپیما، تجارت به وسیله شبکههای مخابراتی و بسیاری از کارهای دیگر که به مراتب در وقت و هزینه آنها صرفهجویی به وجود میآورد.
چنین پیشرفتهایی در حوزه فناوری، منجر به آن شده است تا موسسات و سازمانهای ذیربط در بخش نیروی انسانی صرفهجویی کرده و در همان زمان فرصت و توانی را برای مشتریان به وجود آورند تا خواستهها و تصمیمات خود را عملی کنند.
در طرف دیگر این معادله، مسافران به مراتب بیشتر از قبل از فناوری استفاده کرده و اغلب صنعت گردشگری مزایایی نیز از این تمایلات و خواستهها برده و همواره در دسترس مشتریان خود قرار داشته است. بسیاری از افراد امروزه، مشکلات فراوانی با فناوریهای موجود همچون اینترنت یا تلفنهای رایانهای همراه دارند. دنیای امروز، دنیای ورود به بازار الکترونیکی است جایی که یک سیستم رایانهای معمولا با شکل پیشرفتهای از ویروسها یا مزاحمانی به نام «اسپم» روبهرو است.
هتلها نیز از این رقابت عقب نماندهاند. درحال حاضر بسیاری از هتلها خدمات اینترنتی رایگان ارایه میدهند و در این بین آن دسته از هتلهایی که اعتبار و به نوعی «ستاره» بیشتری دارند علاوهبر اینترنت رایگان، ظرفیتهای اضافی برای تماسهای داخلی، دسترسی به اینترنت و همچنین دستگاههای فکس رایگان برای ارسال یا دریافت در اختیار مشتریان خود قرار میدهند.
این خدمات اضافی همراه با خدمات رسانی انفرادی کمتر این فرضیه را به وجود میآورد که در دنیای امروز فناوری به یک خیابان یکطرفه تبدیل شده است. فناوری به وجود آمده تا خدمات رسانی شخصی را کم کرده و در عین حال درآمدی اضافی برای هتلها، خطوط هوایی و بخشهای حملونقل به وجود آورد.
اما بهرغم تمام این سوءاستفادهها، صنایع گردشگری و مسافرتی وابستگی فراوانی به فناوری داشته و به نوعی میتوان گفت، وجود حوزههای مختلف این بخش، جنبههای مختلف زندگی را آسانتر کرده است.
بهعنوان مثال بدیهی است که در دنیای امروز، تلفنها به جزیی جداناپذیر از زندگی انسانها تبدیل شدهاند اما اگر برچسب فناوری را در پس ابزار آن پنهان کنیم، میبینیم ضرر این گوشیها هنگامیکه فردی با صدایی بسیار بلند با آن صحبت میکند به مراتب بیشتر از سود، امنیت و حفاظتی است که یک گوشی همراه با آنها تعریف شده است.
از سوی دیگر، رشد فناوری موجب شده است تا تروریسم جهانی خطرات و حملات گستردهای به صنعت گردشگری داشته باشد. تلفنها قادر به نجات یک زندگی یا خنثی کردن یک بمب نیستند؛ سیستمهای تهویه هوای مطبوع حضور در منطقهای با آب و هوای گرم و مرطوب را تحملپذیر میکنند اما به همان اندازه آلودگی به فضا منتقل کرده و بیماری به وجود میآورند.
زوال عصر یارانه این فرصت را در اختیار ما قرار میدهد تا پیشبینی دقیقی از جهان پیرامون خود داشته باشیم؛ به مسافران این اجازه را میدهد تا با سازمانهای مسافرتی مربوطه خود مرتبط بوده و مشکلات زمانی خود را هنگام مذاکرات برطرف کنند اما بهرغم تمام این خدمات به راحتی قادر به تخریب صنعتی همچون صنعت هواپیمایی خواهد بود.
فناوری برای صنعت گردشگری همانند سبدی مملو از اجناس مختلف و گوناگونی است که هیچ ارتباطی به هم نداشته و گاه بر ضد هم هستند. برای مثال، فناوری در یک لحظه هم برای گردشگری سودمند است و هم کمترین خدمات را به مشتریان و با کسب درآمدی بالا ارایه میدهد. دنیای فناوری سفرهای هوایی را امن کرده و آن را به وفور رسانده است اما به همان میزان، زمانی آزاردهنده را برای بهدست آوردن چنین خدماتی به مسافران تحمیل کرده است.
تناقضهای موجود در حوزه فناوری باعث شده تا بخشهایی از صنعت گردشگری با احتیاط بیشتری به این مقوله نگاه کرده و آنرا به کار گیرند. از سویی در بخش قومی، فناوری میتواند نقش ویژهای را در افزایش ارتباطات و بالابردن امنیت ایفا کند. اما از سویی دیگر اگر فناوری را برای اهدافی ویرانکننده و خودخواهانه به کار گیرد، در آن صورت گردشگری و مسافرت را به صنعتی منفور در بین مردم تبدیل خواهد کرد.
به همین منظور و برای پی بردن به این موضوع که آیا فناوری برای صنعت گردشگری مفید است یا مضر، پیشنهادات و راهکارهای گوناگونی ارایه شده است که میتوان به برخی از آنها اشاره کرد.
در ابتدا باید به یاد داشت که صنعت گردشگری برای تقابل و در ارتباط بودن افراد با یکدیگر به وجود آمده است. گذشته از امکاناتی که فناوری میتواند یا نمیتواند در اختیار افراد قرار دهد باید دانست که این حوزه هیچگاه قادر نخواهد بود آن گرما و صمیمیتی که افراد در یک برخورد دو طرفه کسب میکنند را به آنها عرضه کند.
در مرحله دوم، فعالان حوزه گردشگری باید از تبحر و مهارت پرسنل خود در استفاده مفید از فناوری اطمینان کافی داشته باشند. فناوری تنها به اندازه توانایی افراد استفادهکننده آن، مفید است. در بیشتر موارد مراکز گردشگری از افرادی ناکارآمد و بیمهارت در بکارگیری تجهیزات و دستگاههای خود استفاده میکنند که در این زمان به جای بهرهوری مناسب از تکنولوژی و رفع معایب، بر مشکلات خود میافزایند. آموزش و یادگیری تنها راه عبور از این نقصان خواهد بود.
مرحله سوم استفاده هوشمندانه از فناوری است. اگرچه پیشرفتهترین رایانهها هم نمیتوانند احساسات انسانی را به افراد عرضه کنند اما استفاده سودمند و بهینه از فناوری میتواند بسیاری از مشکلات در حوزه گردشگری را مرتفع کند که در ادامه به برخی از آنها اشاره میکنیم:
هیچ چیز در صنعت گردشگری بیشتر از اتلاف وقت و زمان، مسافران و مشتریان را عصبانی نمیکند. استفاده مفید از رایانهها درخصوص مسائل سادهای همچون چک زمان ورود و خروج یک مسافر از هتل، به میزان بسیار زیادی در رفع استرسها مفید بوده و فرصت انجام دیگر کارها را برای مسافران فراهم خواهد آورد.
در یک دنیای چند زبانه وابسته به هم، مشتریان میتوانند مهمترین اطلاعات را بدون کوچکترین اشتباهات گرامری، لغوی و تلفظی دریافت و از آن بهرهمند شوند.
با توجه به آنچه گفته شد، فناوری در تمام حوزههای صنعت گردشگری نفوذی گسترده دارد. خواه به دلخواه کاربران آن باشد یا نه. اگر استفادهکنندگان از فناوری هوش و ذکاوت لازم در بهرهگیری از آن را داشته باشند، رضایت، سریع و صحیح به مقصود رسیدن عاید آنها شده و با بسیاری از موارد غیرضروری دیگر که هزینههای زیادی برای آنها در برخواهند داشت، برخورد نخواهند کرد، اما اگر صنعت گردشگری اهمیت المانهای انسانی را فراموش کند، همواره خود را در بوته آزمایش قرار داده و در نتیجه با اشتباهاتی بزرگ مواجه خواهد شد.
شاهین یاسمی
شهروند