اتفاق شگفت در ساعت۲۲/۳۰
شهروندان:
ساعتهای پایانی سهشنبه شب، درج یک زیرنویس، خیل اصحاب فرهنگ و هنر را پای تلویزیون کشاند. این زیرنویس در جملهای کوتاه از حضور بالاترین مقام فرهنگی دولت در بخش گفتوگوی ویژه این رسانه خبر میداد.
آیا دعوت از وزیر فرهنگ دولت اعتدال نشانه تغییر در نگاه رادیو و تلویزیون بود؟ این نخستین سؤالی بود که در ذهن خبرنگاران جرقه زد. علی جنتی در حالی بهارستان را به مقصد جام جم ترک کرد که مانند ما اهل رسانه نمیدانست چه اتفاقی در استودیو شبکه دو رقم میخورد.
در این اوضاع و احوال، گفتوگوی خبری ۲۲:۳۰ میتوانست برای وزیر فرهنگ دولت فرصتی مغتنم و برای اهل سیما حرکت جبرانی تعبیر شود. اما در سوی دیگر این میدان، خیل منتظران و مخاطبان در این اتفاق به صورت یک آزمون نظر دوختند؛ آزمونی که دست کم تکلیف این پرسش مهم افکار عمومی را روشن میکرد که آیا تلویزیون از موضع رقابت و تقابل با وزارت فرهنگ خارج شده است.
هنوز زمان چندانی از مصاحبه نگذشته بود که پیامکهای حاوی انتقاد و نارضایتی از روند مصاحبه به خطوط تلفن سرازیر شد. به ظاهر فلش اعتراض، مجری برنامه را نشانه رفته بود. اما روی سخن آنها با سازندگان و مدیران برنامه بود که چرا برای یک بحث جدی حول عملکرد یکساله حوزه فرهنگ دولت مصاحبهگری از تیم کارشناسان این خطه انتخاب نکردهاند.
اما ضعف مجری و بیگانگی او با دنیای هفتگانه هنر، همه داستان مواجهه تلویزیون با وزیر فرهنگ نبود. میزبان علی جنتی به طور ناباورانه آداب و اصول گفتوگو را پاس نداشت. سؤالات مجری نه تنها محتوای تخصصی نداشت که لحن و ادبیاتی پرخاشگرانه یافت، ریتم گفتوگو به نحو کلافهکنندهای بارها برهم خورد؛ آن هم به دلیل ناشکیبایی مصاحبهگر برای شنیدن پاسخها و توضیحات مصاحبه شونده.
در نگاه اهل رسانه هر خبرنگاری بویژه هنگام گفتوگو با مدیران امور، نماینده افکار عمومی است و هر پرسش او میبایست بازتابی از علایق، انتظارات و ایستارهای آنها باشد اما دریغا که انبوه سؤالات مصاحبهگر جام جم نه نسبتی با مطالبات فرهنگی شهروندان داشت و نه بهرهای از نقدهای اهل فن برده بود. آنچه در برابر وزیر فرهنگ بر زبان نماینده تلویزیون جاری شد ملغمهای از سؤالات القایی بود که در خوشبینانهترین نگاه، احساسات و ذهنیات مصاحبهکننده را بازتاب میداد.
گویی قرار نبود مهمترین نشست تلویزیونی وزیر فرهنگ دولت اعتدال در مسیر منطقی به سرمنزل مقصود برسد و در دیالوگی جدی تصویری شفاف از حوزه مدیریت فرهنگی دولت یازدهم به شهروندان عرضه شود. بنابراین دور از انتظار نبود که اصحاب فرهنگ در پایان چنین نشستی، زبان حسرت به کام گیرند که نسیم اعتدال و تغییر هنوز به جام جم نرسیده است.
با این حال وزیر روحانی از آزمون شگفت تلویزیون با چهرهای خندان بیرون آمد. او در برابر حس پرخاشجوی مجری رفتاری آرام به نمایش گذاشت و رفت و برگشتهای کلافهکننده مجری باعث نشد او قافیه کلام را ببازد.
جنتی در این فرصت کوشید برخلاف میل و مراد میزبانش تصویری شفاف از سیاستها و اندیشههای دولت اعتدال در عرصه فرهنگ عرضه نماید. او در این راستا رشد تکاملی و جایگاه جهانی سینمای ایران را ستود، اظهار امیدواری کرد سینما باید بتواند ارزشهای ملی و دینی ما را به بینندگان داخلی و خارجی ارائه کند. وزیر فرهنگ روحانی فصلی مبسوط از نشست خود را به تشریح دغدغههای رهبر معظم انقلاب در حیطه فرهنگ و طرحها و تدابیر همکارانش برای پاسخ به این انتظارات اختصاص داد تا نقطه پایانی باشد بر موج شایعهپراکنیها و اختلاف افکنیها در این باره.
گزارش یکساعته وزیر برای عائله بزرگ هنر از گروه تجسمیها گرفته تا اهل موسیقی و نشر رگههایی از امید در برداشت.
هیچکس خوش ندارد چنین نشست خبری را با عیار رایج بازار سیاست یعنی قانون برد و باخت قضاوت کند اما واقعیت این است که ادبیات و گفتمان نماینده دولت در این نشست (وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی) و نماینده صدا و سیما تابلویی از رفتار این دو نهاد متولی در حوزه فرهنگ است و میتوان با مرور دوباره در لابهلای سؤالات مجری و پاسخهای وزیر دریافت که این دو به عرصه فرهنگ چگونه مینگرند، دغدغههای آنها در این عرصه از چه جنسی است و عقاید و ذهنیات تلویزیونیها و ارشادیها چه نسبتی با انتظارات و علایق شهروندان ایرانی دارد.
آفرین چیت ساز اوّل
ایران