جای خالی کارشناس اجتماعی
شهروندان – محمد زاهدی‌اصل*:
گزارش آقای روحانی در بعد سیاسی و اقتصادی کم‌نقص بود. شاید باید به او حق داد که بیش از همه درباره این مسائل حرف بزند. اگر سیاست‌های کلان را در نظر بگیریم موضوع انرژی هسته‌ای و توافقی که در این زمینه حاصل شده بسیار مهم است.
همان‌طور که مسائل اقتصادی از اهمیت زیادی برخوردار است و نمی‌شود منکر این واقعیت شد که مردم در سال‌های اخیر فشارهای اقتصادی را تحمل کرده‌اند و انتظار دارند خبرهای خوشی درباره بهبود وضعیت تورم، بیکاری و… بشنوند. با این وجود، به‌عنوان یک کارشناس حوزه اجتماعی باید بیان کنم که در اولین گزارش رئیس‌جمهور آنطور که باید و شاید به مسائل اجتماعی پرداخته نشد. لازم بود همان‌طور که سه کارشناس از حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی حضور داشتند و از رئیس‌جمهور سوال می‌کردند، یک کارشناس حوزه اجتماعی نیز حضور داشت.
این مساله زمانی بیشتر اهمیت پیدا می‌کند که بدانیم مسائل اجتماعی گاه اهمیت بیشتری از سایر مسائل دارند و در بسیاری از موارد مسائل حوزه‌های دیگر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. خلأ وجود کارشناس مسائل اجتماعی و مهم‌تر از آن پرداختن به مسائل این حوزه حتما قابل حل است و من به عنوان یک کارشناس مسائل اجتماعی همان‌طور که از آقای روحانی می‌خواهم به‌صورت ماهانه با مردم سخن بگوید، خواستار توجه بیشتر به مسائل اجتماعی هستم. گذشته از این حتما می‌شود درباره نوع سخن گفتن رئیس‌جمهور با مردم حرف زد.
در سال‌های گذشته یکی از نقد‌هایی که به رئیس‌جمهور می‌شد، نوع ادبیات آقای احمدی‌نژاد بود. گفته می‌شد آنطور که ایشان حرف می‌زد گاهی هزینه‌هایی را دربرداشت. آقای احمدی‌نژاد با مردم سخن می‌گفت و حتی خود را مردمی می‌دانست و اعتقاد داشت با زبان آنها حرف می‌زند. آقای روحانی هم ممکن است همین اعتقاد را داشته باشد اما، آن کجا و این کجا؟ جای امیدواری است که لحن بعضا تند و عادی قبلی جای خودش را به لحنی منطقی و معتدل داده است.
چون ما قبلا شاهد تغییر و تحول اساسی نبودیم و حتی می‌دیدیم روزبه‌روز اوضاع نامناسب‌تر می‌شود حال آنکه سخن گفتن آقای روحانی شفاف‌سازی است و بازهم باید تاکید کرد که این گفت‌وگوی رودررو باید ادامه پیدا کند. مساله دیگری که باید به آن توجه نشان داد حرف‌ها و نظرات آقای رئیس‌جمهور در مورد حقوق شهروندی است. همه ما در جریان این قرار گرفته‌ایم که منشور حقوق شهروندی تدوین شده است. برنامه چهارم توسعه که در سال ۸۳ تصویب شد دولت را موظف کرده بود که این منشور را تدوین کند. به هر حال روی کارآمدن احمدی‌نژاد باعث شد این کار پیگیری نشود و حالا با همت دولت جدید منشوری در این زمینه داریم.
درباره حقوق شهروندی حتما باید به مساله امنیت اشاره کرد. امنیت هم عینی و هم ذهنی است. کارشناسان مسائل اجتماعی اثبات می‌کنند امنیت ذهنی اهمیت و تاثیر بیشتری دارد تا امنیت عینی. همان‌طور که لازم است در کشور به‌صورت عینی امنیت وجود داشته باشد شهروندان باید خیالی آسوده داشته باشند و به‌نظرم تدوین منشور حقوق شهروندی و اجرای آن اگرنه کاملا که تا حد زیادی امنیت ذهنی را به‌وجود می‌آورد. در ارزیابی خود از فعالیت ۱۰۰روزه دولت در حوزه اجتماعی می‌شود تدوین منشور حقوق شهروندی را فعالیتی مثبت و مهم قلمداد کرد که آقای رئیس‌جمهور به درستی آن را اعلام کرد.
* استاد دانشگاه علامه‌طباطبایی
