من دلواپس چه‌چیزهایی‌هستم
شهروندان – صادق زیباکلام*:
هیچ‌کسی به اندازه من از تشکیل همایش «دلواپسی» در سفارت امریکا به وجد نیامد. دیروز در دانشگاه هر که مرا می‌دید می‌پرسید که چرا اینقدر هیجان‌زده و مسرورم. البته من سادیسم ندارم که از جمع شدن یکی دو جین از مخالفان قسم خورده دولت که می‌خواهند سر به تن آقای روحانی نباشد، خوشحال شوم.
صدالبته که من می‌دانستم آنها به بهانه توافق ژنو، یا به بهانه هم نه، واقعا و از سر صدق به واسطه توافق ژنو می‌خواهند صدر و ذیل دولت
را به زیر سوال ببرند. اتفاقا هم همین اتفاق افتاد.اگرچه موضوع همایش «توافق ژنو و دلواپسی‌ها» انتقاد از سیاست هسته‌یی دولت بود، اما دوستان فرصت را از دست ندادند و هرچه می‌خواستند نثار دولت کردند.
البته برخی از آنچه که گفتند خالی از طنز نبود، مثلا گفته شد «دولت روحانی هنوز ۲۴ خرداد را نگرفته»؛ «با ۵۰ درصد رای می‌خواهند کودتا کنند»؛ «درب دهن منتقدین را نمی‌شود بست»؛ «نگران استبداد و دیکتاتوری هستیم»؛ «دولت زورگو است»؛ «دولت در شعار وعده توسعه سیاسی می‌دهد، اما در عمل گلوی منتقدین را منظما بیشتر دارد فشار می‌دهد»؛ «دولت ظرفیت پذیرش نقد ندارد» و… یکی از زیباترین طنزهایی که گفته شد این بود: «دولت پیام ثبت‌نام یارانه از سوی مردم را نگرفته.» اما به هر حال اصل مطلب دلواپسی شرکت‌کنندگان در خصوص برنامه‌های هسته‌یی دولت و به خصوص توافق ژنو بود.
اما این وسط من چرا آنقدر از همایش «دلواپسی» به وجد و نشاط آمده بودم؟ برای اینکه شرکت‌کنندگان در این کنفرانس متوجه نبودند که چگونه از هول حلیم افتادند در دیگ. آنان در یک بعدازظهر بهاری زیبا در سفارت امریکا در تهران و طی چند ساعت «تابو»یی را شکستند که من ظرف ۱۰ سال نتوانسته بودم حتی یک ترک خیلی کوچک که با رادیولوژی هم نتوان آن را دید، در آن به وجود بیاورم. آنها خیلی صریح، علنی، مستقیم و شفاف سیاست هسته‌یی دولت را به زیر سوال برده و تقریبا تا مرز متهم کردن مسوولان به خیانت جلو رفتند.
البته می‌گویم تا مرز چون در عمل خیلی صریح دولت را متهم به عقب‌نشینی، وادادگی، تسلیم، مرعوب امریکا و غرب شدن و… کردند. آنان در آن چند ساعت بلایی بر سر استراتژی و برنامه هسته‌یی دولت روحانی آوردند که من ظرف هشت سال دولت اصولگرا و قریب به ۱۰ ماه دولت روحانی نتوانسته بودم یک میلیونیوم آن را بیان کنم.
بارها و بارها بنده در خصوص انتقاد از سیاست هسته‌یی دولت قبلی مطلب نوشتم و به‌رغم آنکه آنقدر محافظه‌کارانه و آبکی می‌نوشتم که خودم از خودم بدم می‌آمد، معذلک دوستان هیات تحریریه آخر شب و درست زمانی که صفحه‌بندی تمام شده بود اطلاع می‌دادند که متاسفانه نشد. توضیح آنها نیز همیشه این بود که «نمی‌توانیم»، «دستمان بسته است» البته یک بار این اتفاق افتاد و در آن هیجان و شلوغی بعد از پیروزی آقای روحانی در انتخابات بنده در هفته‌نامه «ستاره صبح» مطلبی علیه سیاست هسته‌یی کشور نوشتم و آنها هم در اوج هیجانات آن روزها یا ناپرهیزی کردند یا از دست‌شان در رفت و آن را چاپ کردند. جالب است که همان روز اخطاریه رسمی به واسطه چاپ آن مقاله دریافت می‌کنند.
البته از حق نباید گذشت و باید منصف بود که درتمام مناظره‌ها در دانشگاه‌ها و رادیو «گفت‌‌وگو» من هر وقت مساله هسته‌یی پیش می‌آمد مخالفت خودم را صراحتا می‌گفتم. اما در حوزه مطبوعات این آرزو و حسرت به دلم مانده بود که یک بار در مطبوعات مستقل علیه هسته‌یی بتوانم بنویسم.
شاید خوانندگان حالا متوجه شوند که چرا من روز شنبه ۱۳ اردیبهشت از برپایی همایش «دلواپسی» به وجد آمده بودم، نمی‌شود که در کشور سیاست یک بام و دو هوا در مورد موضوعی باشد. مثلا یک عده به نام «جبهه پایداری» بتوانند هر چه می‌خواهند علیه سیاست هسته‌یی‌مان بگویند، اما زیباکلام حق نداشته باشد علیه هسته‌یی‌مان اظهارنظر کند. نمی‌شود که سیاست‌های هسته‌یی ما زمانی که در وضعیت مدارا و مصالحه با غرب قرار می‌گیرد، خیانت باشد و بشود به آنها حمله کرد و هر چه می‌خواهیم به مسوولان نسبت دهیم، اما زمانی که سیاست‌های هسته‌یی ما برعکس درجهت تخاصم و رویارویی با غرب است احدی مجاز نباشد که حتی یک خط علیه آن بگوید یا بنویسد. بالاخره یا می‌شود و می‌توان سیاست هسته‌یی کشور را مورد نقد قرار داد یا نمی‌شود.
بنده همانقدر که تندروها معتقدند که سیاست‌های هسته‌یی آقای روحانی غلط است، معتقدم سیاست‌های هسته‌یی دولت گذشته نادرست و غیرمسوولانه بوده. نمی‌شود که ما به منتقدان هسته‌یی دولت قبلی اجازه نوشتن حتی یک سرمقاله در روزنامه ندهیم، همچنان که نمی‌دادیم، اما به مخالفان سیاست هسته‌یی روحانی رخصت دربست بدهیم که هر چه خواستند بگویند و بنویسند. نمی‌شود که منتقدان سیاست‌های هسته‌یی دولت قبلی را به اتهام «تشویش اذهان عمومی» و «تبلیغ علیه نظام» به دادگاه احضار کنیم اما به مخالفان سیاست‌های هسته‌یی آقای روحانی نشان ذوالفقار و شیر و خورشید هم بدهیم.
اگر قرار است چراغ برای نقد برنامه‌های هسته‌یی سبز شود و سبز بماند و بتوان برنامه‌های هسته‌یی را نقد کرد ، در آن صورت نمی‌توان گزینشی برخورد کرد.
اگر «دلواپسی»چی‌ها نگران آن هستند که در نتیجه کاهش سرعت برنامه‌های هسته‌یی‌مان و توافق با غرب به مملکت ضرر و زیان وارد خواهد شد و به آنها این حق باید داده شود که انتقاد و اعتراض‌شان را بنمایند، در آن صورت چرا اگر صادق زیباکلام‌ها معتقد بودند که اتفاقا به واسطه افزایش سرعت برنامه‌های هسته‌یی ما است که به مملکت ضرر و زیان هنگفتی وارد شده، آنان نتوانند این انتقاد را وارد کرده و جلوی اعتراض‌شان را باید می‌گرفتیم؟
راستی را آن است که دوستان مخالف دولت در همایش «دلواپسی» تابویی را شکستند که منتقدان برنامه هسته‌یی سال‌هاست در حسرت و آرزوی شکسته شدن آن بودند. شخصا از «دلواپسی»چی‌ها واقعا تشکر می‌کنم.
*استاد دانشگاه
اعتماد
