تاریخ انتشار : شنبه ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۳ زمان انتشار : ۱۰:۳۶

شهروندان:
امروزه اهمیت و نقش ارتباطات و روابط عمومی ها بیش از هر زمان دیگر احساس می شود، پلی ارتباطی میان افراد و جامعه که به شایستگی قادراست موفقیت‌های سازمانی را رقم زند.

به گزارش خبرنگار حوزه رسانه ایرنا، کمک به تصمیم گیری های مدیریتی و استراتژیک، ابزاری مناسب مدیریتی برای فعالیت های حرفه ای، علمی و الکترونیک از مشخصه های جدید روابط عمومی ها درعصر ارتباطات است. از نقاط برجسته و ممتاز در مدیریت استراتژیک، تأکید بر محیط برون سازمانی و حتی جهانی است و در واقع، منظور از وظایف استراتژیک روابط عمومی، دخالت در روند تصمیم گیری سازمان است.

اهمیت و جایگاه روابط عمومی درعصر ارتباطات

امروزه در عصر ارتباطات اگرچه اولین عنصر و اساسی ترین اصل مورد نیاز بشر ˈارتباطاتˈ است، اما به جرات می توان گفت ارتباطات یکی از بنیادی ترین دانش ها و مهمترین عوامل پیشرفت انسان امروزی ، شالوده و اساس دیگر علوم قرن حاضر نیز به شمار می آید.

امروز عصر اطلاع رسانی است و رابطه ای معنادار میان قدرت اطلاع رسانی حکومت ها با جایگاه آنها در جهان وجود دارد. درواقع نمی توان کشور قدرتمندی را دید که از نظر ارتباطات ضعیف باشد. حکومت ها در چنین جهانی بدون بهره مندی از روابط عمومی ممکن نیست موفق عمل کنند.

از سویی نیاز بشر به اطلاع رسانی جامع و کامل از وقایع و اخبار پیرامون خود و حتی سطح جهان باعث شده که افراد با استفاده از ابزارهای مختلف به ویژه تکنولوژی و فناوری نوین ارتباطی به آنچه می خواهند دست یابند.

اهمیت جایگاه روابط عمومی در عصر ارتباطات و در دورانی که اطلاع رسانی در همه عرصه ها پیشتاز است، دوچندان شده به گونه ای که موفقیت سازمان ها، ادارات و شرکت ها و دوامشان در عرصه ها و فعالیت های تخصصی به عملکرد روابط عمومی های آن ها وابسته است تا در چنین برهه ای حساس علاوه بر انجام وظیفه خطیر خود توجه و اهتمام ویژه ای نیز به خواسته مخاطبان داشته باشند.

روابط عمومی ابزارمدیریت افکار

یک کارشناس روابط عمومی و ارتباطات به ایرنا می گوید: روابط عمومی مدون و برنامه ریزی شده یکی از ابزارهای قوی مدیریت افکار است، اصلی ترین حلقه ارتباط بین مدیران و کارکنان، مسئولیت خطیری در فرآیند دسترسی مدیران و افکار جمعی کارکنان برعهده دارد به همین دلیل توجه ویژه به روابط عمومی، به عنوان نهادی که می تواند به صورت نظام مند، برنامه ریزی شده و سنجیده در جهت ایجاد، حفظ و گسترش تعامل و تفاهم مدیران با کارکنان اقدام کند، بسیار حائز اهمیت است.

به گفته هوشمند سفیدی آنچه اهمیت دارد این است که کار روابط عمومی تسهیل و خدمت به مدیریت است نه مدیر. برای آنکه محور اساسی کار روابط عمومی کسب منافع برای کل سازمان است نه برای شخصی که در رأس هرم سازمانی قرار گرفته است.

باید به روابط عمومی و کارکردهای آن، بهتر و منطقی تر نگاه کرد. در این صورت است که روابط عمومی می تواند در سازمان موفق عمل کند.

وی گفت : نظام های تعاونی نمی توانند نسبت به تحولات ارتباطی، اجتماعی و اقتصادی بی تفاوت باشد و رشد تعاونی ها نیز در گرو راهکار هایی است که یکی از این راهکار ها حضوری موثر و توانمند در جوامع اطلاعاتی و دسترسی به حجم وسیعی از این اطلاعات است.

سفیدی اضافه کرد: این دسترسی در قالب روابط عمومی ها و ابزارهای ارتباطی امکان پذیر است که می تواند به شکلی جامع این حضور را برجسته سازد. اما چگونگی حضور نیز بدون داشتن پشتوانه های علمی محقق نخواهد شد.

به هرحال نگاه حاضر به روابط عمومی و جایگاه روابط عمومی در کشور با اجرایی شدن این توجهات می تواند گام های بلندی را در حرکت روبه رشد نظام ارتباطی و روابط عمومی درکشور بردارد و این حرفه و فن تخصصی را در جایگاه و مرتبه و منزلت واقعی خویش قرار دهد.

در واقع می توان گفت روزملی ارتباطات و روابط عمومی نقطه عطفی در توسعه و تحول واحدهای روابط عمومی در ایران است.

اطلاعات دقیق و موثق بزرگترین سرمایه یک سازمان

دبیر کل سمپوزیم بین المللی روابط عمومی می گوید: در سازمان های دولتی داشتن اطلاعات موثق، دقیق و به موقع با توجه به هدف و ساختار، بزرگ ترین سرمایه یک سازمان است و حیات یک سازمان به داشتن یک ارتباط دو سویه درون و برون سازمانی و انجام تبلیغات و کسب اطلاعات به روز و مفید بستگی دارد و این جاست که لزوم وجود روابط عمومی واقعی در ایستگاه های روابط عمومی نمایان می شود.

سفیدی افزود: روابط عمومی ها امروزه درعصر ارتباطات اگرچه نگوییم اولین عنصر و اساسی ترین اصل مورد نیاز بشر است، اما به جرات می توان گفت یکی از بنیادی ترین دانش ها و مهمترین عوامل پیشرفت انسان امروزی و شالوده و اساس دیگرعلوم قرن حاضر است. اینک با حساسیت بجا و درست مقام معظم رهبری در مورد جایگاه ویژه روابط عمومی در سازمان ها و وزارتخانه های دولتی و با در نظر گرفتن آنچه بیان شد، شاید بیشتر بتوان به اهمیت علوم ارتباطات و نیز نقش روابط عمومی ها، به عنوان مجری اصلی آن در جوامع، دست یافت.

تعریف کاربردی روابط عمومی

روابط عمومی عبارتست از تلاش های آگاهانه و قانونی به منظور تفاهم و استقرار اعتماد و شناخت متقابل یاعموم که براساس تحقیق علمی و عملی صحیح و مستمر میسراست.

همچنین روابط عمومی عبارت است از تلاش های مستمر و منطبق با روش های علمی و عملی که مدیریت سازمان های بخش خصوص و دولتی به منظور ایجاد تفاهم و پیدایش حس علاقه مندی و تحصیل پشتیبانی گروه هایی که سازمان با آنها سرو کار دارد یا فکر می کند در آینده سرو کار خواهد داشت به عمل می آورد.

چشم بینا، گوش شنوا و زبان گویای سازمان

روابط عمومی در هر سازمان چشم بینا، گوش شنوا، زبان گویای آن سازمان، سیستم و پل ارتباطی بین مردم و مسئولان به حساب می آید و سازمان را از نظریات انتقادات و خواست های مخاطبان آگاه می سازد تا مدیریت سازمان را در اتخاذ تصمیم مناسب برای برآوردن نیازهای مخاطبان یاری رساند و در حقیقت باید مغز تجزیه و تحلیل گر افکار عمومی باشد و بتواند از داده ها پیشنهادهای سازنده و همسو با افکار عمومی ارائه کند.

بدون شک بی اعتنایی به روابط عمومی عواقب سوء و زیانباری را برای هر تشکیلات به همراه خواهد داشت. روابط عمومی علاوه بر انتقال و انعکاس اخبار باید از حالت انفعالی به دور باشد و با فعالیت اثربخش خویش زمینه های مختلف فرهنگی و اجتماعی و سیاسی را ارتقاء داده و با پویایی و تحرک خاصی تحلیلگر مسائل مختلف باشد.

وظایف روابط عمومی را اکنون به سه دسته اصلی اطلاع رسانی، تبلیغ و ترغیب ، مشارکت جویی، همگرایی و بهینه سازی امورتقسیم می کنند.

افزایش نیاز به ارتباطات

دنیای امروز دنیای ارتباطات است. در هر ثانیه میلیون ها واحد اطلاعاتی در سطح جهان رد و بدل می شود. از زمانی که تحولات زندگی بشر سرعت گرفت، نیاز به اطلاعات و ارتباطات هر روز افزایش یافت.

حیات یک سازمان به داشتن یک ارتباط دو سویه درون و برون سازمانی و انجام تبلیغات و کسب اطلاعات به روز و مفید بستگی دارد و این جاست که لزوم وجود روابط عمومی واقعی در ایستگاه های روابط عمومی نمایان می شود.

در دنیای امروز که مرزهای ارتباطات شکسته شده و انسان به دنبال کشف راهکارهای مطلوب زیستن و نگرش جامعه مدار است، آموزه های علمی ما را به کنکاش و توجه درباره وضعیت چگونگی تعامل و برخورد کردن رهنمون می سازد.

یک سازمان و یا یک اداره نمی تواند خود را جزیره ای بی ارتباط فرض کند و از تکنولوژی و آورده های آن بی نیاز و با آن بیگانه باشد.

روابط عمومی باید بر محور تفکرمداری، مشارکت مداری و اطلاع مداری باشد تا بتواند در راستای کمک به اثربخشی سازمان موثر باشد و با نواندیشی و نوگرایی، ابتکار و خلاقیت مستمر عجین شود و خود را با تحولات و پاسخگویی مرتب به افکار عمومی منطبق و هماهنگ سازد.

مهمترین اصول یک روابط عمومی پیشرو

اصول مهم روابط عمومی را می توان سعی در رسیدن به تفاهم با مخاطب، تأکید براطلاع یابی در کنار اطلاع رسانی، مخاطب گرایی، عمل به اصول اخلاقی، انتخاب الگوی ارتباطی دوسویه، تأثیرپذیری از افکار عمومی در کنار تأثیرگذاری برآن ، تأکید بر رسیدن به تفاهم از طریق گفت وگو، وجود موازنه بین منبع و مخاطب در فرایند ارتباط و مشارکت گرایی ذکر کرد.

مخاطب مداری ، مشارکت گرایی ، اطلاع رسانی و اطلاع یابی، اخلاق، گفت وگو ، تفاهم ، موازنه قدرت بین منبع و مخاطب از مهمترین اصول یک روابط عمومی پیشرو است.

در دنیای امروز، اهمیت نقش روابط عمومی بیش از هر زمان دیگر آشکار می شود؛ چرا که روابط عمومی، می تواند پل ارتباطی بین افراد جامعه و سازمان ها باشد. روابط عمومی که مورد تشویق، تایید و حمایت مجموعه خود باشد قادر است اهداف سازمانی را به نحو شایسته دنبال کرده و موفقیت هایی را برای مجموعه به ارمغان آورد.

مدیران دارای ایده در عصر ارتباطات

یک کارشناس روابط عمومی معتقد است درعصر امروز ارتباطات و اطلاعات، مدیر و یا مسئول روابط عمومی باید دارای ایده، فکر و اندیشه باشد و روابط عمومی که در حد یک کارمند عادی فقط به انجام وظیفه اداری و فعالیت های روزمره بپردازد و فکر، ایده و خلاقیتی از خود بروز ندهد، موفق نخواهد بود.

هوشمند سفیدی می افزاید: به هر حال جوامع امروزی اینک در حال گذار به جامعه اطلاعاتی آینده هستند، جامعه ای که در فناوری های اطلاعات و ارتباطات تمامی ابعاد زندگی انسان ها را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

به گفته وی جامعه ما نیز ناگزیر از این روند خواهد بود و خواه ناخواه به این سمت و سو کشیده خواهد شد. در همین راستا دولت و مسئولان نظام ضمن آنکه باید دغدغه های رهبری معظم انقلاب را درخصوص روابط عمومی های دستگاه خود جدی تلقی کنند، چاره ای باقی نمی ماند که با اندیشیدن و تدابیر لازم، تلاش مضاعف کنند تا با لحاظ تغییرات ضروری، روابط عمومی های سنتی را به سوی روابط عمومی های دیجیتال سوق داده و آماده سازند و این امر مهم محقق نخواهد شد مگر با ایفای نقش مدیران که فناوری جدید را درک می کنند و آگاهی مناسب از آن دارند.

تاریخچه تاسیس روابط عمومی در ایران

شیوه نـوین روابط عمومی در ایـران با ملی شدن صنعت نفت هـمزمان است ، سپـس وزارتخــانه ها و سازمان های زیادی به منظور نشر اخـبار و ارائه کردند.

نخستین روابط عمومی در ایران به طور رسـمی در مرداد ماه سال ۱۳۳۲ شمسی در شرکت سابق نفت ایران آغاز به کار کرد واولین گردانندگان آن نطقی استاد علوم ارتباطات ، شاعر و نویسنده معاصر مرحوم ابوالقاسم حالت بودند که بعدها ابوالفضل مرعشی نیز به این جمع پیوست.

در سـال ۱۳۴۵ مسئولان شرکت ملی نفـت ایران ، موسسه مطبـوعاتی کیـهان ، دانشگاه تهران و وزارت اطلاعات و جهانگردی وقت به فکر تاسیـس یک مرکز آموزش عالی برای رشته روابط عمومی افتادند.

این مرکز یک سال بعد افتتاح شد و بیش از صد نفر دانشجو از میان فارغ التحصیلان دوره دبیـرستان را جهت تحصیل در دوره لیسانس روابط عمومی پذیرفت این مرکز درآغاز نام مؤسسه عالی مطبوعات و روابط عمومی را برای خود برگزید .

این مؤسسه پس ازچندی نام ( مؤسسه علوم ارتباطات اجتماعی ) را به خود گرفت و بعدها به ( دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی ) تغییرنام داد و تا سال ۱۳۵۸ به فعالیت مشغول بود . درطول ۱۳ سال فعالیت این دانشکده نزدیک به هزار نفر موفق به اخذ مدرک لیسانس روابط عمومی از آن شدند .

تاریخچه روابط عمومی در جهان

اصطلاح روابـط عمومی به مفهوم کنونی نخستین بـار در سال۱۸۹۷ در سالنامه یـک مؤسسه راه آهن آمریکا مطرح شد و فعالیت آن بـه شکل کنونی از زمانی آغاز شد که مؤسسه های اقتصادی ودولت ها افکارعمومی را درسرنوشـت خود مؤثردانسته و دریافتند که فقط از طریق روابط عمومی است که می توان اذهان عمومی را مجذوب کرده و به فعالیت خود رونق بخشند. در سال ۱۹۶۴ میلادی فاینانشنال تایمز از(روابـط عمومی) به عنوان صنعتی بزرگ نام برد.

هم اکنون روابط عمومی بویژه دررشتـه هایی مانندعلوم اجتماعی و مدیریـت مقام والایی کسب نموده وبـه عنوان یکی از شعب تخصصی علوم اجتماعی در دانشگاهها تدریس می شود. هرچند روابط عمومی پیشینه ای به اندازه کل تاریخ دارد اما ابزارهایی که در این جهت مورد استفاده قرارگرفته شاهد تغییر وتحولاتی عمیق بوده است .بخصوص بعد از جنگ جهانی اول تـوجه خاصی به روابط عمومی علمی شد ودر سالهای بـعد از جنگ دوم جهانی به این اهمیت افزوده شد .

با نگاهی اجمالی بـه تاریخ روابط عمومی می توان گفت : آغازروابـط عمومی بـه شکل سیستماتیک در سالهای ۱۹۰۰ به بعد شکل گرفت .

برخی کارشناسان معتقدند با وجود گذشت ۶۰ سال از عمر نهاد روابط عمومی در کشور هنوز شاید ارائه تعریف مناسبی از روابط عمومی و موقعیت آن در سازمان ها نیستیم. وقتی به نوشته ها و سخنانی که وضعیت روابط عمومی سازمان های مختلف را توصیف می کنند و همچنین گزارش عملکردهایی از روابط عمومی ها نگاه می کنیم متوجه این موضوع می شویم. فعالیت روابط عمومی ها در ایران بسیار با آن چیزی که در متون نظری یا عملکرد جهانی روابط عمومی وجود دارد تفاوت های عمیقی دارد.

روابط عمومی ها در اکثر سازمان ها بیشتر نقش واحد تشریفاتی را بازی می کند. برگزاری جشن ها، مراسم بازنشستگی و تقدیر، مراسم استقبال رسمی و برنامه های از این دست عمده ترین فعالیت های روابط عمومی ها در سازمان ها محسوب می شود.

این امر باعث تغییر ماهیت روابط عمومی از این نهاد پویا و تاثیر گذار به یک نهاد تشریفاتی و غیر تخصصی می شود. به نظر می رسد راهکار اصلی برای رفع این معضل در روابط عمومی ایران، باز تعریف شرح وظایف روابط عمومی در سازمان ها بر اساس متد علمی وروند جهانی باشد با این هدف که روابط عمومی تبدیل به نهادی پویا با شرح وضایف تخصصی شود.

۲۷ اردیبهشت ماه با تصویب شورای فرهنگ عمومی به عنوان روز ارتباطات و روابط عمومی در تقویم رسمی کشور ثبت شده و دست اندرکاران امور روابط عمومی و علوم ارتباطات همه ساله با اجرای برنامه های مختلف این روز را گرامی می دارند.

امسال نیز همزمان با این روز(شنبه ۲۷ اردیبهشت ماه ۹۳) همایشی بزرگ با حضور جمعی از مسولان فرهنگی و هنری و اساتید علوم ارتباطات و روابط عمومی برگزار خواهد شد.

تقدیر از ۲۰ مدیر ارشد حامی روابط عمومی و ارتباط گستر در ۶۰ سال اخیر که توجه ویژه ای به روابط عمومی داشته اند، تقدیر از ۸ استاد رشته مدیریت ارتباطات و روابط عمومی که دارای تالیفاتی در این رشته هستند ازجمله این برنامه ها است .

همچنین به مناسبت شصتمین سال تاسیس روابط عمومی قرار است از ۶۰ تن از چهره های موثر درخشان حرفه روابط عمومی در ۶۰ سال اخیر نیز تقدیر شود.این همایش با شعار همه با هم؛ همدلی و اهتمام برای اعتلای روابط عمومی برگزار می شود.