تاریخ انتشار : سه شنبه ۲۰ خرداد ۱۳۹۳ زمان انتشار : ۰۷:۵۸

شهروندان – محمود جامساز:
مساله بنزین و ارتباط آن با آلودگی هوای کلانشهرها، به معضل اساسی کشور تبدیل شده و هم اکنون چالش هایی را برای سلامت شهروندان به وجود آورده است.

اما با وجود هشدار کارشناسان بخش سلامت و محیط زیست و وزارت بهداشت، متاسفانه روند تولید بنزین بی کیفیت با اکتان بسیار پایین همچنان در برخی پالایشگاه ها ادامه دارد. تلاش ها و وعده های وزیر نفت نیز تاکنون قادر نبوده از استمرار چنین وضعی جلوگیری کند و دود و کربن ایجادی ناشی از آن که هر روز بر میزان آن افزوده می شود، به راستی سلامت جامعه را به خطر انداخته و بیماران ریوی و قلبی را در معرض جان باختگی قرار داده است. این در حالی است که متاسفانه مساله بیمه و بهداشت و درمان در کشور ما از ضعف های مفرطی برخوردار است و آلودگی هوا، هزینه های بیمه را افزایش داده و در عین حال، به دلیل کثرت بیماران، از کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی توسط دولت کاسته می شود.

از سوی دیگر، به دلیل عدم فراهم شدن زیرساخت های لازم برای بخش حمل ونقل در کشور و راهبندان های شدید، اسباب مصرف سوخت بیشتر خودروها فراهم می شود. ضمن آنکه سامانه سوخت خودروهای ایرانی با وجود تاکید مقامات مسوول به بهبود و افزایش کیفیت این سامانه ها، متاسفانه دو تا سه برابر خودروهای هم کلاس خارجی خود سوخت مصرف می کنند و این امر به خودی خود باعث تولید بیشتر دود و کربن و آلوده کردن هوا و به خطر انداختن سلامت جامعه می شود. به همین دلیل این روزها نسبت به تولید بنزین بی کیفیت در پتروشیمی ها حساسیت های بسیاری وجود دارد، زیرا اصولاپتروشیمی ها برای اهداف دیگری تاسیس شده اند. اما به دلیل تحریم ها، تعدادی از واحدهای پتروشیمی طبق دستور دولت دهم، مجبور شدند بنزین بی کیفیت را تا حد خودکفایی تولید کرده تا از واردات بنزین کاسته شود.

از سوی دیگر، به گفته دولت حاضر، برنامه هایی برای افزایش تولید بنزین پالایشگاه ها با کیفیت بالاپیش بینی شده تا این پالایشگاه ها بنزین یورو۴ تولید کنند، زیرا این نوع بنزین آلایندگی کمتری ایجاد می کند و اکتان آن از ۹۷ بالاتر است. در عین حال، پیش بینی شده است با افزایش تدریجی قیمت بنزین، مصرف آن کاهش یابد اما تجارب گذشته خلاف این را ثابت کرده است زیرا آمارها نشان می دهد که مصرف بنزین ایران از سال های ۹۱ تا ۹۳ حدود پنج میلیون لیتر در روز اضافه شده است. این در حالی است که تولید پالایشگاه های داخلی زحمت به ۶۰ میلیون لیتر می رسد. بر این اساس، واردات بنزین به طور طبیعی افزایش پیدا کرده و به نظر می رسد در سال جاری به ۱۰ میلیون لیتر هم برسد. اما متاسفانه گفته می شود که بنزین یورو۲ به نام بنزین یورو۴ وارد می شود. این بنزین متاسفانه بی کیفیت و اکتان آن حدود ۹۰ است بنابراین از جهت بنزین وارداتی نیز شهروندان دچار آسیب های جدی خواهند شد. به گفته وزیر نفت، حداقل ۷۰ میلیارد دلار اعتبار لازم است تا پتروشیمی ها بتوانند به فناوری های جدید دست یابند و در بازارهای جهانی حضور پیدا کنند زیرا محصولات پتروشیمی با ارزش افزوده بالامی تواند جایگاه ایران را در اقتصاد دنیا ارتقا بخشد. در حال حاضر طبق آمارها، تولید محصولات پتروشیمی ایران تا پایان سال ۲۰۱۳ میلادی حدود ۷/۳۷ میلیون تن بوده که از این میزان، ۵/۱۴ میلیون تن مصرف داخلی داشته و بقیه صادر شده است. این محصولات شامل پلی اتیلن (HDPE، LDPE و BMPE)، پلی استایرین، PET، پلی پروپیلین (PP)، پارازایلین و… است.

اما مساله مهمی که در حال حاضر دولت یازدهم با آن روبه رو است، تامین اعتبارات مورد نیاز طرح های مختلف اقتصادی، اجتماعی و زیرساخت هاست که متاسفانه روند کند مذاکرات ۱+۵ هنوز نتوانسته کمکی به تامین آنها و جذب سرمایه گذاری های خارجی کند. اگر سرمایه گذاران خارجی بتوانند در زمینه محصولات پتروشیمی ایران وارد شوند، مسلما ارزش افزوده زیادی ایجاد می شود و کشور را در راه توسعه حرکت می دهد.

در حال حاضر برای رشد اقتصادی کشور که منفی است، یکی از مهم ترین بخش هایی که می تواند رشد اقتصادی را در جهت مثبت هدایت کند بدون تردید صنایع محصولات بالادستی و پایین دستی پتروشیمی است چراکه ما خوراک بسیار مناسبی همچون LNG، اتان، نفتا و میعانات گازی برای پتروشیمی ها داریم. از سوی دیگر، یکی از مزیت های صنایع پتروشیمی را باید در موقعیت ژئواکونومی نیروی کار و متخصص در دسترس، معافیت مالیاتی و بازارهای وسیع کشورهای همسایه برشمرد. ضمن آنکه براساس مصوبه مجلس، ورود دولت به سرمایه گذاری در بخش های پایین دستی و تکمیلی صنایع نفت و گاز و پتروشیمی ممنوع شده و بخش خصوصی بدون رقیب دولتی می تواند از این مزیت مهم استفاده کند.

اما مساله اصلی، مساله آلایندگی بنزین است که در حال حاضر در دولت مطرح است. چنانچه دولت بتواند با تامین خوراک پتروشیمی ها از جمله نفتای سبک که پایه تولید بنزین است و حلال های باکیفیت، تولید بنزین پتروشیمی ها را بهبود بخشد، می توان به کاهش آلودگی هوا امیدوار بود. دولت ناگزیر است راهکارهای مناسبی را از طریق ادارات کل محیط زیست و وزارت بهداشت و سایر نهادهای ذی ربط در پیش گیرد تا در جهت بهبود سلامت مردم و محیط زیست در تخفیف آلودگی هوا اقدام موثر انجام شود.

اعتماد