تاریخ انتشار : دوشنبه ۲۴ تیر ۱۳۹۲ زمان انتشار : ۱۰:۵۰

شهروندان:
جشن تحویل یک میلیون و 600 هزار خانه روستایی نوسازی شده، هفته گذشته در کرمان برگزار شد: خانه هایی که احتمال ویرانی آنها در زلزله ها می رفت. زلزله و سیل در ایران، موضوعی عادی است، ولی کشته شدن هزاران تن از شهروندان و دهوندان بر اثر زلزله، موضوعی عادی نیست.

زلزله دو ریشتری هفته گذشته تهران، بار دیگر به یادمان آورد در صورتی که به نوسازی و مقاوم کردن خانه ها، به ویژه در روستاها پرداخته نشود، فجایعی مانند تلفات زلزله منجیل، بم و ارسباران در انتظار کشور است. معاون بازسازی مسکن روستایی بنیاد مسکن، تایید کرد با وجودی که از تکلیف پیش بینی شده در قوانین برنامه توسعه چهارم و پنجم جلوتر هستیم، ولی هنوز بیش از یک و نیم میلیون باب خانه روستایی در کشور، در معرض آسیب هستند و در صورتی که زلزله سری به آنجا بزند، باز هم فاجعه به وجود می آید.

عزیز الله مهدیان همچنین در آستانه ۲۰ مرداد، نخستین سالروز زلزله آذربایجان شرقی، از بازسازی تمام خانه های روستایی ویران شده در زلزله پارسال خبر داد و گفت کار بازسازی خانه های شهری زلزله زده نیز تا پاییز، تمام می شود.

• هنوز ویرانی های زلزله از دغدغه های اصلی مردم و مسوولان است. آیا بنیاد مسکن خانه های روستایی را ایمن سازی کرده؟

قانون برنامه چهارم و پنجم تکلیف کرده سالانه ۲۰۰ هزار واحد روستایی مقاوم سازی شود. در جمع، از برنامه عقب نیستیم. امسال که ۸ سال از برنامه گذشته، بنیاد مسکن توانسته بیش از یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد روستایی را مقاوم سازی کند ولی با توجه به اینکه بیش از ۳ میلیون واحد روستایی در کشور وجود دارد، هنوز هم حدود یک و نیم میلیون واحد مسکن آسیب پذیر روستایی در کشور داریم و باید اینها نوسازی شوند.

• وام ۱۲ونیم میلیون تومان برای مقاوم سازی و نوسازی خانه های روستایی داده می شود. چرا هنوز این رقم درشت از خانه های آسیب پذیر وجود دارد؟

در برخی استان ها، تعدادی از اهالی روستاها از این تسهیلات استقبال نکرده اند. چون مثلادر یک روستا، فقط افراد سالمند و پیرزنان و پیرمردان مانده اند، بچه ها مهاجرت کرده اند به شهر و به جز سالمندان کسی نیست. آنها نیز رغبتی برای نوسازی خانه خود ندارند. در برخی از مناطق، وضعیت معیشتی و درآمد اندک باعث شده از این طرح استقبال نکنند.

• چرا تسهیلات بازسازی به صورت راحت تری به دست روستاییان نمی رسد تا این مشکلات هم برطرف شود؟

واقعیت این است که در طول اجرای برنامه های دوم و سوم توسعه، روستاییان مشکلات عدیده یی در این باره داشتند و باعث شد اعتبار اندک پیش بینی شده آن سال ها را نیز نتوانیم جذب کنیم. مشکل عمده این بود که تسهیلات در مقابل تضمین مورد قبول بانک ها پرداخت می شد و عمدتا روستاییان برای دادن تضمین هایی از جمله سند مالکیت، مشکل داشتند. مشکل دوم نیز نرخ بالای سود تسهیلات بود. بعضا این تسهیلات با نرخ وام مسکن پرداخت می شد و مثلا۱۴ درصد سود داشت و روستاییان برای بازپرداخت مشکل داشتند. روند پرداخت وام پیچیده و مشکل بود. خوشبختانه در برنامه چهارم و پنجم توسعه این مشکلات حل شد. مقرر شد بانک ها در مقابل سفته به مردم تسهیلات بدهند و دولت نیز بازپرداخت این وام ها را تضمین کند. مابه التفاوت سود وام ها نیز توسط دولت، پرداخت می شود و دولت با بانک ها قرارداد می بندد و مردم فقط ۵ درصد از سود را به بانک ها می پردازند. تسهیلات نوسازی روستایی بنیاد مسکن را هم اکنون با سفته و سود ۵ درصد به مردم پرداخت می کنیم.

• اگر این آسان سازی، باعث شده روستاییان از مقام سازی خانه هایشان استقبال کنند، چرا در زلزله آذربایجان شرقی مطرح شد سیمان و بتن به بسیاری از روستاهای آسیب دیده هرگز نرسیده است؟

ما هنوز در برخی از مناطق روستایی مشکل استقبال مردم را داریم. هر چند این را نیز باید گفت که پس از زلزله های آذربایجان شرقی و بوشهر و سراوان، روستاییان اکنون مراجعه بیشتری برای مقاوم سازی خانه های خود دارند ولی متاسفانه عملکرد بانک ها، کند شده و حتی اکنون پس از گذشت ۴ ماه از سال، برخی از بانک های عامل، تسهیلات سال ۹۲ خود را به استان ها ابلاغ نکرده اند. بنیاد مسکن به این نتیجه رسیده هم اکنون در روستاهایی که مقاوم سازی نشده، خانه به خانه، به روستاییان سرکشی کند و هشدار بدهد اگر حادثه پیش آمد، شما خودتان مقصرید. یک فرمی نیز درست کرده ایم و این موضوع را به روستاییان ابلاغ می کنیم، ولی باز هم برخی از هموطنان روستایی ما رغبت به مقاوم سازی خانه های خود ندارند. مشکل دیگر این است که طبق قانون، میزان وام باید سالانه متناسب با تورم، ۱۵ درصد افزایش یابد. دو سال است این افزایش صورت نگرفته و حالاهمان ۱۲ و نیم میلیون تومان سال ۹۰ پرداخت می شود. پیشنهاد کرده ایم این مبلغ به ۱۶ میلیون تومان افزایش یابد.

• این مقدار وام برای نوسازی یک خانه روستایی که معمولاجمعیت بیشتری نسبت به خانواده شهری دارد، کافی است؟

معمولاتسهیلات نوسازی شهرهای کوچک و روستاها، صددرصد رقم مورد نیاز برای ساخت مسکن در آنجا نیست. برای همین می بینیم در برخی روستاها، ۵۰ درصد هزینه توسط بنیاد مسکن تامین می شود و مابقی هزینه های ساخت خانه را روستایی ها تامین می کنند. در برخی خانه ها تا دو برابر تسهیلات ما، روستاییان هزینه کرده اند. تعهد بنیاد مسکن، در بخش بازسازی و بهسازی خانه های روستایی، ساخت بنایی دارای سازه مقاومت است که سفت کاری کامل شده، درب و پنجره آن نصب شده و گچ و خاک می شود. بعد هم خود روستاییان هستند که بقیه سازه را تکمیل می کنند. خانه هایی که ما می سازیم، قابل سکونت است. این خانه ها همه، نقشه دارند و حساب شده اند و در قالب ضوابط و مقررات مهندسی ساختمان تنظیم شده اند. حتی شبکه نظام فنی روستایی زیرنظر سازمان نظام مهندسی کشور ایجاد کرده ایم و ۱۱ هزار نفر مهندس و تکنسین ناظر روستایی را در سراسر کشور در دو هزار دفتر فنی به کار گرفته ایم تا خانه های روستایی از نظر مهندسی، مطلوب ساخته شوند. این خانه ها در حوادث طبیعی، خسارت کلی نمی بینند و تاکنون هیچ سقفی از این خانه ها روی سر کسی خراب نشده است.

• بنیاد مسکن در بازسازی خانه های روستایی بیش از شهرهای کوچک فعال است. در آذربایجان شرقی که سال گذشته زلزله آمد، خانه های شهری نیز در شهرهایی مانند اهر و ورزقان آسیب دید. چرا به شهرهای کوچک، توجه زیادی نمی شود؟

در اکثر شهرهای کوچک نیز اقدامات بنیاد مسکن برای مقاوم سازی مسکن انجام شده. زمانی که در ورزقان زلزله آمد، تازه این منطقه، تبدیل به شهر شده بود و نسبت به شهرهای کوچک نیز شهر بزرگی محسوب می شود. این شهر حدود ۲ هزار واحد مسکونی دارد و ۵۰ درصد خانه ها از تسهیلات مسکن روستایی استفاده کرده بودند و در زلزله پارسال، آسیب ندیده بودند. تنها ۸۰۰ خانه بودند که استفاده نکرده بودند. مطمئن باشید در زلزله پارسال اگر این تسهیلات به ورزقانی ها پرداخت نشده بود، خسارت بسیار زیادتر بود. شهرهای پرجمعیت نیز از این تسهیلات استفاده کرده و در زلزله ها آسیب نمی بینند.

یعنی سقف روی هیچ کس تخریب نمی شود ولی خانه ها خسارت می بینند که عموما قابل مرمت است. در شهر ورزقان نیز همه خانه های آسیب دیده تعمیر و بازسازی شده اند. در زلزله پارسال آذربایجان حدود ۲۰ هزار مسکن روستایی و نزدیک به ۲۲ هزار واحد شهری آسیب دیده بودند. از این تعداد ۱۸ هزار واحد شهری در حد تعمیر آسیب دیده بودند و حدود ۴۵۰۰ واحد شهری نیز تخریب شده بود. تا سالگرد زلزله در مناطق روستایی کار احداث ۲۰ هزار واحد روستایی تمام می شود. هم اکنون پیشرفت فیزیکی ما ۹۵ درصد است و در مناطق شهری نیز همان چند ماه اول واحدهای تعمیری تمام شد و کارهای نوسازی نیز در حال انجام است. چون در شهرها، خانه سازی، باعث ارزش افزوده می شود و باید از شهرداری پروانه ساخت بگیرند و مسائلی از این قبیل باعث شده روند نوسازی کندتر از روستاها باشد. لذا حجم بازسازی خانه های تخریب شده در شهرها، چند برابر میزان قبل از تخریب است. تلاش می کنیم در مناطق شهری نیز حداکثر تا پایان شش ماهه اول امسال بازسازی تمام شود.

امید سلیمی بنی – اعتماد